Aart weet álles van molens: ‘Het is een wonder dat Molen de Roos nog staat’
Iedere Delftenaar kent Molen de Roos op de Phoenixstraat wel. Maar verder dan de naam, en dat de winkel Ambacht op de begane grond zit, komen de meesten niet. In het geval van Aart Struijk (68) is dat wel anders: hij weet zo’n beetje álles over deze molen én over de andere verdwenen molens in Delft. Hij schreef er zelfs een boek over: “Wist je dat er vroeger alleen in de binnenstad van Delft al achttien windmolens stonden?”
Waar de fascinatie voor molen bij Aart vandaan komt, dat weet hij wel: “Ik ben opgegroeid op de Rotterdamseweg tegenover een gemaal, dat in een oude molenstomp stond. Dat was op de plek van de vroegere faculteit van Bouwkunde. Ik kan niet zeggen dat ik als kind al iets met molens had, maar het sluimerde wel.” Pas jaren later, als Aart al lang volwassen is, komt hij erachter waarom. “Mijn opa vertelde op zijn 90ste dat we afstammen van een molenaar die snuiftabak maalde”, zegt Aart.
Aart dook met deze wetenschap zijn stamboom in. Hierdoor kwam hij steeds meer te weten over de molen van zijn bet-overgrootvader en over nog veel meer Delftse molens. “De molen was vroeger heel belangrijk in de samenleving. Er werd olie uit zaden geperst, er werd hout mee gezaagd, of snuiftabak gemalen. Alles werd er mee verwerkt.”
Verzakt, opgevijzeld en neergelaten
Inmiddels heeft Aart veel molen-weetjes verzameld, dat hij er een boek over kan schrijven. Letterlijk, want ‘Van stadswal tot tunneldak’ is onlangs voor de derde keer gedrukt met nieuwe teksten over Molen de Roos. “Er is natuurlijk behoorlijk wat gebeurd met de molen, door de aanleg van de spoortunnel”, zegt Aart. In het boek wordt uitgebreid verteld over de geschiedenis van De Roos. De molen heeft een heleboel beleefd in zijn bestaan. De molen is verzakt, de kap is er helemaal af geweest, hij is opgevijzeld en weer neergelaten. “Wist je trouwens dat hij hartstikke scheef staat? Tot aan de stelling staat hij scheef, daarboven is hij weer waterpas”.
De molen is ondertussen zo iconisch dat hij niet zo snel uit Delft zal verdwijnen. Maar dat was vroeger wel anders: “Wist je dat er vroeger zo’n achttien windmolens in Delft stonden? Rond 1600 werden er veel industriemolens gebouwd: zaagmolens, oliemolens en natuurlijk volmolens, want in Delft werden veel lakens gemaakt. Door het vollen kreeg je een zeer goede kwaliteit laken. Maar het grote nadeel van windmolens: je hebt er wind voor nodig”, lacht Aart. “Dus in de 19e eeuw zijn veel molens vervangen voor machines.”
Het geheim van de molen
Waarom De Roos al die tijd wél bewaard is gebleven? “Dat is een beetje het geheim van de molen. De molen was eigendom van de familie Van Rhijn. Klaas, de zoon die in de molen woonde, wilde voorkomen dat de molen werd afgebroken. Hij was vrijgezel en had geen opvolger. Maar Klaas was wel een vooraanstaand en belezen man. Na zijn dood in 1926 heeft De Hollandsche Molen de molen gekocht, die zo is gered van de sloop die gepland stond.”
Bijzondere ontmoetingen
Voor zijn boek deed Aart zo’n tien jaar onderzoek in allerlei archieven, sprak hij met veel mensen én bezocht hij de molen bijna iedere week. “Op zaterdag ging ik vaak een kopje koffie doen bij molenaar Bart.” Aart heeft tijdens zijn verhalen-verzamel-tocht veel bijzondere mensen gezien: “Zoals Prins Friso, die in mei 2006 de plaquette ter nagedachtenis aan Prins Claus kwam onthullen.”
Wie weet dat er ooit nog een vierde druk van het boek komt, want volgens Aart blijft Molen de Roos nog eeuwen staan. “Zo’n molen is meer dan gewoon vier wieken. Dat de winkel Ambacht er nu zit, vind ik een mooie ontwikkeling. Ik denk dat de maatschappij nu en in de komende jaren veel bewuster omgaat met voedsel en eten. Het vers gemalen meel van Molen de Roos past natuurlijk helemaal in dat beeld.”
Bron, Indebuurt Delft.
Groet Pieter.
